Odgovor:

Dostavljanje poreskih akata i poreskih upravnih akata u poreskom postupku uređeno je članom 36. ZPPPA. U poslednjih nekoliko godina odredbe ovog člana više puta su menjane, u cilju postizanja maksimalnog kvaliteta dostavljanja poreskih akata, s obzirom da ova  faza u značajnoj meri utiče na dalji tok poreskog postupka.

Osnovni tekst Zakona (Službeni glasnik RS“,broj 80/02), odredbe o dostavljanju koje su se primenjivale od 01.01.2003 godine do 05.10 2012. godine (članom 36. ZPPPA) dostavljanje je uređeno na sledeći način:

“Poreski akti u pismenom obliku dostavljaju se na način uređen ovim zakonom.

Poreski akti smatraju se dostavljenim kada se uruče poreskom obvezniku, njegovom zakonskom zastupniku, poreskom punomoćniku ili zastupniku po službenoj dužnosti.

Ako je poreski obveznik fizičko lice, odnosno preduzetnik, poreski akti smatraju se dostavljenim i kada se uruče punoletnom članu domaćinstva, u smislu zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana, ili licu zaposlenom kod preduzetnika.

Dostavljanje se, u smislu ovog zakona, smatra urednim i kada lica iz st. 2. i 3. ovog člana odbiju da prime ili potpišu poreske akte, ako lice koje je vršilo dostavljanje o tome sačini službenu belešku.

Ako dostavljanje na način iz st. 2-4. ovog člana nije moglo biti izvršeno, smatraće se izvršenim kada se poreski akti pošalju preporučenom pošiljkom preko pošte ili elektronskim putem preko e-maila, na adresu poreskog obveznika unetu u prijavu za registraciju ili u poslednju poresku prijavu.

Dostava izvršena na način iz stava 5. ovog člana smatra se izvršenom istekom trećeg dana od dana predaje poreskog akta pošti, odnosno danom navedenim u e-mail povratnici kod slanja poreskog akta elektronskim putem.”

U Službenom glasniku RS broj 93/12 koji se primenjivao od 06.10.2012. godine do 29.05.2013. godine na odredbe o dostavljanju, dostavljanje je uređeno na sledeći način:

“Poreski akti u pisanom obliku dostavljaju se na način uređen ovim zakonom.

Dostavljanje poreskih akata poreskom obvezniku pravnom licu i preduzetniku vrši se na adresu njegovog sedišta, upisanog u registru agencije nadležne za privredne register, kao i u drugim javnim registrima, odnosno na posebnu adresu za prijem pošte koja je registrovana kod agencije nadležne za privredne register.

Dostavljanje poreskih akata poreskom obveznike fizičkom licu vrši se na adresu njegovog prebivališta, odnosno boravišta, upisanu kod organa nadležnog za vođewe evidencije o ličnim kartama.

Ako dostavljanje nije bilo moguće izvršiti po odredbama stavova 2. i 3. ovog člana, dostavljanje poreskih akata poreskom obvezniku vrši se na adresu navedenu u poslednjoj podnetoj poreskoj prijavi.

Poreski akti smatraju se dostavljenim poreskom obvezniku kada se uruče poreskom obvezniku, njegovom zakonskom zastupniku, njegovom punomoćniku, njegovom poreskom punomoćniku ili njegovom zastupniku po službenoj dužnosti.

Ako je poreski obveznik preduzetnik, poreski akti smatraju se dostavljenim i kada se uruče punoletnom članu njegovog domaćinstva, u smislu zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana, odnosno licu zaposlenom kod preduzetnika.

Ako je poreski obveznik fizičko lice, poreski akti smatraju se dostavljenim i kada se uruče punoletnom članu njegovog domaćinstva, u smislu zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana.

Dostavljanje se u smislu ovog zakona, smatra urednim I kada lica iz st. 5-7. ovog člana odbiju da prime poreski akt ili odbiju da potpišu prijem poreskog akta, ako lice koje vrši dostavljanje o tome sačini službenu belešku.

Ako se dostavljanje poreskih akata vrši preko pošte, poreski akt smatra se dostavljenim po isteku roka od pet dana od dana navedenog u obaveštenju pošte kojim je poreski obveznik ili drugo lice iz stava 5. ovog člana pozvano da dođe u poštu radi prijema poreskog akta, a isto se tom pozivu pošte nije odazvalo.

Ako dostavljanje nije bilo moguće izvršiti po odredbama st. 2-9. ovog člana u roku od 15 radnih dana od dana upućivanja poreskog akta na dostavljanje, dostavljanje se vrši isticanjem poreskog akta na oglasnoj table nadležnog poreskog organa.

U slučaju iz stava 10. Ovog člana, poreski akt smatra se dostavljenim po isteku osam dana od dana isticanja poreskog akta na oglasnoj table nadležnog poreskog organa.

Odredbe st. 2-11. Ovog člana shodno se primenjuju I na dostavljanje drugim učesnicima u poreskom postupku.”  

U Službenom glasniku RS broj 47/13 koji se primenjivao od 30.05.2013. godine do 03.07.2014. godine, na odredbe o dostavljanju, dostavljanje je uređeno na sledeći način:

„Poreski akti u pisanom obliku dostavljaju se poštom ili lično.

Ako se dostavljanje poreskog akta vrši lično, poreski akt smatra se dostavljenim danom prijema poreskog akta od strane poreskog obveznika ili ovlašćenog lica, što se potvrđuje njegovim potpisom.

Ako se dostavljanje poreskih akata vrši preko pošte, poreski akt smatra se dostavljenim po isteku roka od 15 dana od dana predaje poreskog akta pošti na dostavljanje.

Odredbe st. 1-3. ovog člana shodno se primenjuju i na dostavljanje drugim učesnicima u poreskom postupku.”

 U Službenom glasniku RS broj 68/14 koji se primenjivao od 04.07.2014. godine do 31.12.2015. godine, na odredbe o dostavljanju, dostavljanje je uređeno na sledeći način:

(1) Poreski akt dostavlja se poreskom obvezniku slanjem preporučene pošiljke, obične pošiljke ili preko službenog lica poreskog organa.

(2) Poreski akt smatra se dostavljenim poreskom obvezniku kada se uruči poreskom obvezniku, njegovom zakonskom zastupniku, njegovom punomoćniku, njegovom poreskom punomoćniku ili njegovom zastupniku po službenoj dužnosti.

(3) Ako se dostavljanje poreskog akta vrši slanjem preporučene pošiljke, poreski akt smatra se dostavljenim danom uručenja, a ako uručenje nije bilo moguće, poreski akt smatra se dostavljenim 15-og dana od dana predaje poreskog akta pošti.

 (4) Ako se dostavljanje poreskog akta vrši slanjem obične pošiljke, poreski akt smatra se dostavljenim 15-og dana od dana predaje poreskog akta pošti.

(5) Dostavljanje poreskog akta poreskom obvezniku – pravnom licu i preduzetniku vrši se na adresu njegovog sedišta upisanu u propisanom registru, odnosno na posebnu adresu za prijem pošte koja je registrovana kod Agencije za privredne registre.

(6) Dostavljanje poreskog akta poreskom obvezniku – fizičkom licu vrši se na adresu njegovog prebivališta, odnosno boravišta.

(7) Ako je poreski obveznik pravno lice, poreski akt smatra se dostavljenim i kada se uruči licu zaposlenom kod pravnog lica.

(8) Ako je poreski obveznik fizičko lice, uključujući i preduzetnika, poreski akt smatra see dostavljenim i kada se uruči punoletnom članu njegovog domaćinstva u smislu zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana, odnosno licu zaposlenom kod preduzetnika.

(9) Dostavljanje se, u smislu ovog zakona, smatra urednim i kada lica iz stava 7. i 8. ovog člana odbiju da prime poreski akt ili odbiju da potpišu prijem poreskog akta, ako lice koje vrši dostavljanje o tome sačini službenu belešku.

(10) U slučaju kada se poreski akt smatra dostavljenim 15-og dana od dana predaje poreskog akta pošti u smislu stava 3. ovog člana, odnosno kada se dostavljanje vrši u skladu sa stavom 4. ovog člana, Poreska uprava do 5-og u mesecu za prethodni mesec objavljuje na internet strani PIB poreskog obveznika kome je dostavljanje izvršeno, kao i broj poreskog akta čije je dostavljanje izvršeno.

(11) Poreski akt može se dostaviti i elektornskom poštom ako se poreski obveznik saglasi sa tim načinom dostavljanja (ova odredba primenjuje se po isteku tri meseca od dana stupanja na snagu Izmena zakona).

(12) Odredbe ovog člana shodno se primenjuju i  na dostavljanje poreskog akta drugom učesniku u poreskom postupku.

(13) Poreska uprava određuje način dostavljanja akata iz stava 1-10. ovog člana.“

U Službenom glasniku RS broj 112/15 koji se primenjivao od 01.01.2016. godine, na odredbe o dostavljanju, dostavljanje je uređeno na sledeći način:

„Poreski akt dostavlja se poreskom obvezniku slanjem preporučene pošiljke, obične pošiljke ili preko službenog lica poreskog organa.

Poreski akt smatra se dostavljenim poreskom obvezniku kada se uruči poreskom obvezniku, njegovom zakonskom zastupniku, njegovom punomoćniku, njegovom poreskom punomoćniku ili njegovom zastupniku po službenoj dužnosti.

Ako se dostavljanje poreskog akta vrši slanjem preporučene pošiljke, poreski akt smatra se dostavljenim danom uručenja, a ako uručenje nije bilo moguće, poreski akt smatra se dostavljenim 15-og dana od dana predaje poreskog akta pošti.

Ako se dostavljanje poreskog akta vrši slanjem obične pošiljke, poreski akt smatra se dostavljenim po isteku roka od 15 dana od dana predaje poreskog akta pošti.

Dostavljanje poreskog akta poreskom obvezniku – pravnom licu i preduzetniku vrši se na adresu njegovog sedišta upisanu u propisanom registru, odnosno na posebnu adresu za prijem pošte koja je registrovana kod Agencije za privredne registre.

Dostavljanje poreskog akta poreskom obvezniku – fizičkom licu vrši se na adresu njegovog prebivališta, odnosno boravišta.

Ako je poreski obveznik pravno lice, poreski akt smatra se dostavljenim i kada se uruči licu zaposlenom kod pravnog lica.

Ako je poreski obveznik fizičko lice, uključujući i preduzetnika, poreski akt smatra se dostavljenim i kada se uruči punoletnom članu njegovog domaćinstva u smislu zakona kojim se uređuje porez na dohodak građana, odnosno licu zaposlenom kod preduzetnika.

Dostavljanje se, u smislu ovog zakona, smatra urednim i kada lica iz st. 7. i 8. ovog člana odbiju da prime poreski akt ili odbiju da potpišu prijem poreskog akta, ako lice koje vrši dostavljanje o tome sačini službenu belešku.

Poreski akt može se dostaviti i elektronskom poštom ako se poreski obveznik saglasi sa tim načinom dostavljanja.

Odredbe ovog člana shodno se primenjuju i na dostavljanje poreskog akta drugom učesniku u poreskom postupku.

Poreska uprava određuje način dostavljanja akata iz st. 1-9. ovog člana.”

Zakonom o prebivalištu i boravištu građana, uređeno je između ostalog i prijavljivanje i odjavljivanje prebivališta kao i nadležnost i način vođenja odgovarajućih evidencija, pri čemu je prebivalište mesto u kome se građanin nastanio sa namerom da u njemu stalno živi, odnosno mesto u kome se nalazi centar njegovih životnih aktivnosti, profesionalnih, ekonomskih, socijalnih i drugih veza koje dokazuju njegovu trajnu povezanost s mestom u kome se nastanio, a boravište je mesto u kome građanin privremeno boravi van mesta svog prebivališta duže od 90 dana.

Dostavljanje poreskih akata na adresu koja se prema članu 36. ZPPPA ne smatra dostavnom adresom podrazumeva da dostavljanje nije ni izvršeno, što može biti problem u daljem poreskom postupku.

Prema navedenom postupak po primljenom zahtevu za otpis trebalo bi posmatrati u kontekstu normativnog rešenja dostavljanja poreskih akata u period od 2011-2016. godine. Dakle, potrebno je oceniti urednost dostavljanja poreskih akata. Ukoliko dostavljanje nije bilo uredno i ne postoji dokaz o tome, smatra se da rešenje nije ni dostavljeno. Pri odlučivanju po podnetom zahtevu mora se voditi računa i o zastarelosti, jer je pravo na utvrđivanje obaveze za 2011. godinu apsolutno zastarilo. Postupak se vodi po službenoj dužnosti. Pored navedenog o pravu na utvrđivanje predmetne obaveze za ostale godine potrebno je odlučiti i u skladu sa odredbama 114. ZPPPA koje se odnose na zastarelost za utvrđivanje poreske obaveze.