Odgovor:

Zastarelost, kao oblik prestanka poreske obaveze, propisana je čl. 114.-114z. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji.

U skladu sa važećim odredbama člana 114. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji pravo nadležnog poreskog organa (lokalne poreske administracije) na utvrđivanje i naplatu poreza i sporednih poreskih davanja zastareva za pet godine od dana kada je zastarelost počela da teče.

Zastarelost prava na utvrđivanje poreza i sporednih poreskih davanja počinje da teče od prvog dana naredne godine od godine u kojoj je trebalo utvrditi porez, odnosno sporedno poresko davanje, što je propisano članom 114. stav 2. istog zakona.

Zastarelost prava na naplatu  poreza i sporednih poreskih davanja počinje da teče od prvog dana naredne godine u odnosu na godinu u kojoj je obaveza poreskog dužnika  dospela za plaćanje, što je propisano članom 114. stav 3. istog zakona.

Prekid roka zastarelosti uređen je odredbama člana 114d. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji. Navedenim članom propisano je da se zastarelost prekida svakom radnjom Poreske uprave preduzetom protiv poreskog dužnika u cilju utvrđivanja i naplate poreza i sporednih poreskih davanja, odnosno radnjom poreskog obveznika preduzetom u cilju ostvarivanja prava na povraćaj, poreski kredit, refakciju i refundaciju, kao i namirenje dospelih obaveza putem preknjižavanja i povraćaj sporednih poreskih davanja.  Posle prekida zastarelost počinje teći iznova, a vreme koje je proteklo pre prekida ne računa se u rok za zastarelost.

Odredbama člana 114ž. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji koji je u primeni od 27.03.2009. godine definisana je apsolutna zastarelost. Pravo na utvrđivanje, naplatu, povraćaj, poreski kredit, refakciju, refundaciju, kao i namirenje dospelih obaveza putem preknjižavanja poreza, uvek zastareva u roku od deset godina od isteka godine u kojoj je porez trebalo utvrditi ili naplatiti, odnosno u kojoj je izvršena preplata.

                Članom 114z. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji propisuje se zastoj zastarelosti prava na utvrđivanje i naplatu poreza i sporednih poreskih davanja.

                Zastarelost prava Poreske uprave na utvrđivanje i naplatu poreza i sporednih poreskih davanja ne teče:

1. za vreme od pokretanja upravnog spora do pravosnažne sudske odluke,
2. za vreme kada je drugim zakonom propisano da se poreski postupak ne može otpočeti, odnosno da se započeti poreski postupak prekida.
3. za vreme kada je u skladu sa odredbama čl. 73, 74, 74a i 74b ZPPPA, plaćanje dugovanog poreaz odloženo.

  Vreme trajanja zastoja zastarelosti iz stava 1. ovog člana ne računa se u apsolutni rok za zastarelost.

Odobravanjem odlaganja plaćanja dugovanog poreza na rate 2021. godine, prema podacima koje ste naveli u vašem pitanju, postoji mogućnost da ste odložili i deo duga koji je apsolutno zastario (naknada za korišćenje gradjevinskog zemljišta iz 2008. godine i eko naknada od 2010. godine). Podsećamo, na obavezu poreskog organa  da po službenoj dužnosti donese rešenje o prestanku poreske obaveze, odnosno o prestanku prava na povraćaj, poreski kredit, refakciju, refundaciju, kao i na namirenje dospelih obaveza putem preknjižavanja poreza zbog zastarelosti (čl.114ž. ZPPPA a u vezi sa čl.23. ZPPPA) kao i da izvršite prenos zastarelih obaveza u vanbilansno poresko računovodstvo. Prema navedenom za obaveze koje su apsolutno zastarile treba da donesete rešenje, po službenoj dužnosti o prestanku obaveze i prenosu u vanbilansno poresko računovodstvo. 

Što se tiče obaveza po osnovu poreza na imovinu od 2014. godine, imajući u vidu da se poreski obvaezik pozvao na zastarelost, posmatra se relativna (petogodišnja zastrelost), smatramo da su  obaveze iz 2014. godine za plaćanje zastarile 31.12.2019. godine, obaveze iz 2015. godine zastarile su za plaćanje 31.12.2020. godine. Ovo pod uslovom da nije bilo prekida zastarelosti (114d. ZPPPA). Obaveza iz 2016. godine zastarila bi 31.12.2021. godine, medjutim 2021. godine odobrili ste odlaganje dugovanog poreza i tom radnjom zastarelost je prestala da teče, odnosno imamo zastoj zastarelosti do 2022. godine (do datuma kada je obveznik izbačen iz reprograma). Znači obaveze iz 2016. godine zastarile bi 2021. godine ali zbog prekida zastarelosti (odobravanjem reprograma te godine) obaveze će zastariti 2026. godine s tim da u uračunavanje vremena za zastarelost morate da dodate i vreme zastoja.