- Da li prilikom storniranja neosnovano utvrđenih poreskih obaveza pronalazimo uporište u članu 176. Zakona o opštem upravnom postupku (ponavljanje postupka) ili u članu 23. stav 1. tačka 3) ZPPPA? U konkretnom slučaju, imamo obveznika koji je preminuo 14.05.1993. godine, međutim nije blagovremeno odjavljen u poreskom knjigovodstvu.
Odgovor:
Pojam stranke u poreskom postupku uređen je čl. 10.-14. ZPPPA. kao i odrdbama čl. 44.-55. Zakona o opštem upravnom postupku.
Ponavljanje postupka je poseban slučaj uklanjanja i menjanja rešenja i uređen je čl. 176.-182. Zakona o opštem upravnom postupku i odnosi se na konačna rešenja na koje stranka više ne može da izjavi žalbu. Nije predviđeno da se ponavljanjem postupka u konkretnoj upravnoj (poreskoj) stvari ispravljuju učinjeni propusti.
Odredbe člana 23. ZPPPA uređuju „prestanak poreske obaveze“, dakle dospele obaveze koja je osnovano utvrđena poreskom obvezniku.
Smrću poreskog obveznika prestaje njegova poreska obaveza. Poresku obavezu preminulog lica ispunjavaju naslednici, u okviru vrednosti nasleđene imovine i u srazmeri sa udelom pojedinog naslednika, u momentu prihvatanja nasledstva.
Ispunjenje poreske obaveze u slučaju smrti fizičkog lica uređena je odredbama člana 22. ZPPPA.
Svi postupci u odnosu na preminulo fizičko lice se obustavljaju danom smrti (član 45. Zakona o opštem upravnom postupku). Poreska akta koja su doneta nakon smrti poreskog obveznika (koji danom smrti gubi svojstvo poreskog obveznika), doneta su neosnovano i potrebno je u poreskom računovodstvu stornirati neosnovano utvrđene obaveze po donetim rešenjima.
Storno neosnovanih zaduženja na umrlo lice, treba izvršiti ne po zahtevu njegovog naslednika, već po službenoj dužnosti jer taj obveznik ne postoji od dana smrti i danom smrti on je prestao da bude poreski obveznik i on nema predmet oporezivanja.
Pored toga za dug preminulog lica, po osnovu obaveza koje se odnose na period do dana smrti (ako taj dug postoji), u svakom slučaju potrebno je razmotriti pitanje eventualne apsolutne zastarelosti.
Prenos salda duga sa umrlog lica na naslednika vrši se za dugove za koje nije nastupila apsolutna zastarelost (po službenoj dužnosti), a ako se naslednik pozove na relativnu zastarelost tada se taj dug prenosi na naslednika u visini vrednosti nasleđene imovine. Prestanak po podnetom zahtevu utvrđuje se na ime naslednika, kao poreskog obveznika.
Dakle, porez se ne može utvrđivati i plaćati na umrlo lice.
U prilogu forma rešenja o storniranju neosnovano utvrđenih zaduženja.
